Antalya’nın Demre ilçesinde, dünyaca ünlü ‘Noel Baba’ olarak bilinen Aziz Nikolaos’un adını taşıyan kilisenin kazı çalışmalarında önemli bir tarihi keşif gerçekleştirildi. Kazı ekipleri, kilisenin güneyini çevreleyen iki katlı yapının alt katındaki sondaj çalışmalarında bir lahit buldular. Kilisenin avlusunu güneyden sınırlayan bu yapıda yapılan kazılarda, mevcut olan zeminin altından çıkan lahit, inceleme için kapak kısmı yüzeye çıkarıldı. Özellikle Orta Çağ döneminde meydana gelen deprem ve tsunami sonrası alüvyonlarla kaplanan alan, eski dönemlere ait bölgenin tarihine ışık tutan bir bulgu olarak değerlendirilmekte.
Kazı başkanı Doç. Dr. Ebru Fatma Fındık, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü ‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamında kazı çalışmalarının devam ettiğini ifade etti. Bulunan lahdin Şekil ve detay bakımından dikkat çekici olduğunu belirten Fındık, lahidin yerel taştan yapıldığını ve bezemesiz olduğunu da ekledi. Sahip olduğu yapısal özellikler nedeniyle, bu lahidin yaklaşık 20 metre uzunluğundaki iki katlı yapının güney kısmında bulunması önemli bir detaydır.
Lahidin uzunluğunun yaklaşık 2 metreye yakın olduğunu ve toprak altında kalan diğer kısımlarının ise yaklaşık 1,5-2 metre yüksekliğini tahmin ettiklerini belirten Fındık, bu tip lahitlerin bölgedeki geleneksel yapılarla benzerlik gösterdiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, yapılan sondaj çalışmaları sırasında çok sayıda pişmiş toprak kandil parçası ve hayvan kemiklerinin bulunması da dikkat çekici bir detay olmuştur.
Doç. Dr. Ebru Fatma Fındık, bulunan lahidin Orta Çağ dönemine ait olduğunu ve bu dönemde yaşanan tsunami sonrası alüvyonlarla kaplandığını açıkladı. Kazı ekipleri, lahidin üstünde bulunan kumlu ve çakıllı tabakaların kaldırılmasının ardından lahdin bulunduğunu belirtmektedir. Jeologların yakında bölgeye gelip daha fazla inceleme yapacağı duyurulmuştur. Tarihsel süreçte bu alanda meydana gelen seller ve diğer doğal afetlerin bu bulgular üzerinde etkili olmuş olabileceği değerlendirilmektedir.
Lahdin üstünde bulunan bir duvar, yapının geçmişine dair önemli bir ipucu sunmaktadır. Doç. Dr. Fındık, bu duvarın altında kalan lahidin, meydana gelen sel baskınları nedeniyle günümüze kadar sağlam şekilde ulaşabildiğini ifade etti. Lahidin yapıldığı malzeme yerel kireç taşından yapılmış olup, sade bir yapıya sahip olduğunu da vurguladı.
Doç. Dr. Ebru Fatma Fındık, bulunun lahdin Aziz Nikolaos’a ait olabileceğini, çünkü bu bölgenin, Myra’nın kutsal alanına yakın bir yer olduğunu belirtti. 5’inci yüzyıl kaynaklarında Aziz Nikolaos’un Myra’nın kutsal temenos alanına gömüldüğü belirtilmektedir. Bu durum, lahdin tarihi kaynaklarla örtüşmesi nedeniyle çok değerli bir bulgu olarak değerlendirilmektedir.
Kazı öncesinde yalnızca kapak kısmı görülen lahdin gömülü kısmı hakkında yapılan çalışmalar, lahitin yan tarafında potansiyel bir kitabe olabileceğini de düşündürmektedir. Fındık, bu kitabede daha fazla bilgi olabileceği ve bu durumun descubrir için oldukça heyecan verici olduğunu ifade etmiştir.
Aziz Nikolaos Kilisesi’ndeki kazı çalışmalarının ilk olarak 1989’da başladığı bilinmektedir. Bu kilise, Aziz Nikolaos’un mezar yerinin yakınına inşa edilmiş olup, kaynaklar bu yapının 6. yüzyıla ait olduğunu belgeler. Aziz Nikolaos’un doğduğu yer olan Patara, uzun yıllar Demre’deki Myra’da yaşamıştır ve