İZMİR Fen Lisesi 12’nci sınıf öğrencisi Barkın Özsoy, KOAH, asthım gibi üst solunum yolu rahatsızlığı bulunan bireyler için doktorların daha kolay tanı koymasını kolaylaştıran taşınabilir hava kirliliği ölçüm cihazı projesiyle Türkiye genelinde büyük bir başarı elde etti. Özsoy, ‘TÜBİTAK 2204-D Lise Öğrencileri İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması’nda düzenlenen finale 7 Temmuz 2023 tarihinde katılarak Türkiye 1’incisi oldu. Bu yarışmada, havanın kirliğini ölçmeyi hedefleyen projesi ile önemli bir başarı sergileyen Özsoy, kendi geliştirdiği taşınabilir cihazın üst solunum yoluyla ilgili hastalıkları olan kişiler için kullanılabileceğini belirtmiştir.
Barkın Özsoy, projesiyle astım ve KOAH hastaları için iki tür cihaz geliştirdiğini belirtti. Birinci cihazın, doktorların hastalarına verebileceği bir kit olduğunu söyleyerek, bu sayede doktorların hastalarına tanı koymalarını ve tedavi süreçlerinde doğru karar vermelerini kolaylaştırmanın hedeflendiğini ifade etti. İkinci cihaz, hastaların yanlarında taşıyabilecekleri bir ölçüm aracı olup, havadaki karbondioksit, karbonmonoksit, uçan parçacıklar ve çeşitli organik bileşenler gibi insan sağlığına zararlı gazların anlık ölçümünü yaparak kullanıcıya bildirimde bulunuyor. Bu sayede astım gibi solunum problemleri bulunan bireylerin de kullanabileceği bir cihaz geliştirdiğini vurguladı.
‘EĞİTİM KURUMUNA 4 CİHAZ VERMEK İSTİYORUM’
Barkın Özsoy, hava kirliliğinin kendisi üzerindeki etkilerinin farkında olduğunu belirterek, Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın verilerine göre her yıl 8,1 milyondan fazla insanın hava kirliliğinden dolayı hayatını kaybettiğini ifade etti. Kendi projeleri doğrultusunda insanları hava kirliliği ile ilgili bilinçlendirmek ve daha fazla farkındalık oluşturmak adına çaba sarf ettiğini dile getirdi. Lise yıllarında hava kirliliği ile ilgili projeler yapmış olan Özsoy, bu süreçte hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki zararlarını daha iyi kavradığını aktardı.
Projesinin gelişim sürecinde, Ege Üniversitesi (EÜ) Solunum Araştırmaları Merkezi’ne giderek, hangi gazları ölçmesi gerektiği konusunda bilgi aldığını belirten Barkın, projesinin elektronik devre ve 3D baskı tasarımlarını gerçekleştirdi. Ayrıca, Ege Üniversitesi’ndeki doktorlarla görüşerek, geliştirdiği cihazlardan 4 tanesini bu merkezdeki uzmanlara vermeye karar verdi. Böylelikle, bu cihazların hastalar üzerindeki etkilerini gözlemleyerek, daha fazla kişiye ulaşma hedefinde olduğunu söyledi. Barkın, gelecekte ODTÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünde eğitim almayı ve bu alanda daha nitelikli işler yapmayı planladığını ifade etti.
‘CİHAZ İLE HASTALAR KENDİLERİNİ KORUYABİLİR’
Barkın Özsoy’un danışmanı olan İzmir Fen Lisesi Kimya Öğretmeni Gülseren Coşkun, öğrencisinin daha önce birçok projede yer aldığını ve bu başarısından dolayı oldukça mutlu olduklarını belirtti. Türkiye’de hava kirliliği konusunda yapılan çalışmaların sayısının az olmasından duyduğu kaygıyı dile getiren Coşkun, son dönemde özellikle orman yangınları sebebiyle çevre kirliliği sorununun arttığını belirtti. Barkın’ın çalışmasının hava kirliliği konusunda daha fazla insanın korunmasını sağlamak açısından önem taşıdığını ifade etti. Bu tür projelerin, toplumda hava kirliliğinin fark edilmesine yardımcı olacağını ve insanların korunması açısından kritik bir işlev göreceğini vurguladı.