Yüksek İrtifa Tırmanışında Dikkat Edilmesi Gerekenler

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yüksek İrtifanın Tanımı ve Olası Sağlık Etkileri

Yüksek irtifa, deniz seviyesinden belirli bir yükseklikte bulunan alanlar için kullanılan bir terimdir. Dr. Öğretim Üyesi Funda Ekimci Deniz, irtifaların tanımını yaparken, 1500 ile 3500 metre arasındaki yüksekliklerin “yüksek irtifa” olarak adlandırıldığını, 3500 ile 5500 metre arasının “çok yüksek irtifa” ve 5500 metre üzerindeki bölgelerin ise “ekstrem yükseklik” olarak değerlendirildiğini belirtmektedir. Yüksek irtifanın insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri ise dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. Özellikle yükseklere çıkıldıkça oksijen yoğunluğunun azalması, “hipoksi” adı verilen duruma yol açabilir.

Akut Dağ Hastalığı ve Belirtileri

Yüksek irtifaya maruz kalan bireylerde, hipoksinin belirtileri ortaya çıkabilir. Özellikle 2500 metre yüksekliğin üzerindeki rakımlarda, “akut dağ hastalığı” riskinin arttığı belirtilmektedir. Bu hastalık, hızlı bir tırmanış durumunda baş ağrısı, görme bozuklukları, mide bulantısı, iştahsızlık ve uyku problemleri gibi çeşitli şikayetlerle kendini gösterir. Dr. Deniz, bireylerin bu belirtileri ciddiye almasının önemine vurgu yaparak, hafife alınan semptomların serebral ödem veya beyin ödemine dönüşme ihtimalinin bulunduğunu ifade etmektedir.

Günlük Tırmanış Rehberi

Yüksek irtifa tırmanışı planlayan bireylere, belirli önerilerde bulunan Dr. Deniz, 2500 metreden yüksek irtifalara tırmanacak kişilerin, 2000-2500 metre civarında en az 3-4 gün dinlenerek vücutlarının bu yüksekliğe alışmasını sağlamaları gerektiğini vurguluyor. Bunun sonrasında 3000 metreden daha yukarıda günlük olarak 600 metreyi geçmemeleri önerilmektedir. Akut dağ hastalığının belirtilerinin göz ardı edilmesi durumunda, bu durumun beyin ödemine yol açabileceği ve bunun da hayati bir tehlike oluşturabileceği belirtilmektedir.

Aciliyet ve Tedavi Yöntemleri

Dr. Deniz, belirtilerin acil müdahale gerektirdiğini dile getiriyor. Bu tür durumlarla karşılaşan bireylere, hiperbarik oksijen tedavisi veya oksijen tedavisi yapılabileceği, ayrıca irtifa düşürmelerinin önerildiği bilgisi verilmektedir. Beyin ödemini azaltmak için ilaç kullanımı da önemli bir müdahale yöntemidir. Yüksek irtifaya bitkisel birikim olmadan çıkmanın tehlikelerine dikkat çekerek, tırmanış yapmak isteyenlerin profesyonel bir desteğe ihtiyaç duyduğunu ifade etmektedir. Ayrıca, düşük irtifalardan (1500-2000 metre) gelen bireylerin, vücutlarını yüksek irtifaya alıştırmak için bu yüksekliklerde bir hafta geçirmeleri önerilmektedir.

Yüksek Rakımda Yaşamanın Etkileri

Yüksek rakımda yaşamanın insanlar üzerindeki etkileri de farklılıklar gösterebilir. Dr. Deniz, bu bölgelerde yaşayanların akut durumlarla daha az karşılaştığını belirtse de, yüksek irtifanın zamanla insan vücudunu etkileyen çeşitli durumlar yaratabileceğini ifade ediyor. Yüksek rakım, vücudun adaptasyon sürecinde elektrolit seviyelerini artırma eğilimindedir. Ancak bu durum, damar tıkanıklığı gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, yüksek irtifaya bağlı olarak gelişebilecek diğer bir sağlık sorunu da “akut pulmoner ödem”dir. Bu durum, bireylerin aşırı efor sarf etmesi veya soğuk hava etkisi ile ortaya çıkabilir ve akciğerlerde sıvı birikmesine yol açabilir.

Sonuç Olarak

Sağlık açısından riskli olan yüksek irtifalarda, bireylerin dikkatli olmaları ve belirtileri ciddiye almaları gerektiği bir kez